Herinnering: Vrouwen van Rheindahlen

Sinds ik met pensioen ben, heb ik in ons huis s’middags een vaste plek. Meestal tussen twee en drie lig ik half op de sofa, de rest op de salontafel. In die houding luister ik naar muziek op de radio, lees een boek of duik in herinneringen. Een van die herinneringen betreft de 9 onderwijzeressen die jullie je als oud-leerlingen van Rheindahlen en de Lochtenberg vast nog wel zullen herinneren.

Juffrouw Mia en juf Iet Hoek
Zoals het leven is. Niet alles is rozengeur. Ook niet voor Jo Pennings, die op een dag in 1963 de St. Andrewsschool in Rheindahlen binnenstapte waar hij als nieuwe hoofd was benoemd en waar hij ijzig werd begroet door zijn eerste vrouwelijke collega, juffrouw Mia, die hem als een indringer zag in een functie die zij zichzelf had toebedacht.
Goede en minder goede dagen volgden in een periode, waarin teleurstelling en frustratie de juf verteerden en haar motivatie een dieptepunt vond. Het besluit van Mia om in een nieuwe baan in Nederland het verloren enthousiasme weer terug te vinden, werd door haar collega’s en de ouders met begrip en respect vernomen. Kijkend op ‘Schoolbank’, ben ik nog een aantal namen tegengekomen van leerlingen, die in deze periode de Nederlandse school in Rheindahlen bezochten en zich zeker nog aan juffrouw Mia zullen herinneren.
De andere vrouw in het kleine team in de beginjaren van het Nederlandse schooltje, was juf Iet Hoek. Haar opgewektheid stak leerlingen, ouders en collega’s aan en had daarmee een zeer positieve inbreng in een moeilijke situatie op school, zoals die hierboven is beschreven. Het goede humeur van de juf werd nog beter toen ze na enkele jaren haar privé-geluk vond bij een in Rheindahlen geplaatste militair en met hem voor goed naar Het Gooi verhuisde. Na de turbulentie van de eerste jaren was het voor iedereen wennen aan een weldadige periode van harmonie en goede sfeer op een school, die gedurende vele jaren het middelpunt was van een hechte gemeenschap.

Ria Lankamp; later Ria Gasper-Lankamp
kwam in 1968 naar onze school. Jong, blond en een vriend, die in de buurt van Keulen woonde en met wie ze later is getrouwd. Bescheiden, altijd vriendelijk en een bijzonder lieve juf voor alle kinderen, speciaal van groep 3 en 4. Vanaf de eerste dag ook grote vriendin van mijn vrouw en tante van onze kinderen Roy en Holger. Na 25 jaar was haar energie opgebruikt en nam ze ontslag. In al de tijd dat ze op onze school was, kan ik me geen enkel incident, conflict of probleempje met kinderen, ouders of collega’s herinneren. Een voorbeeldige onderwijzeres. In 2007 ging haar toestand sterk achteruit en in een grote depressie nam zij afscheid uit het leven. Mijn vrouw verloor haar beste vriendin.

Dori Keuning
In 1970, na de integratie van het kleuter-en lageronderwijs werd Dori de eerste kleuterjuf. Ik herinner me dat we niet vaak naast elkaar hebben gestaan. Geen gezicht, die kleine Pennings naast die grote juf. Maar zeker is dat Dori voor de kleuters een zeer ervaren en lieve juf was. Als zeer gelovige had Dori na school de meeste contacten in de protestantse gemeenschap. Voor onze kinderen was zij de ideale oppas, wanneer wij weer eens op het party-pad moesten. Na enkele jaren is Dori weer naar Nederland teruggekeerd.

Rita Heintges
In januari 1975 volgde Rita Heintges Dori op als kleuterleidster. Rita was een bijzonder creatieve leidster. Dat niet alleen: Haar plichtsbesef was onvoorstelbaar. Ofschoon ze elke dag 60 km. van en naar school moest rijden, was Rita elke morgen als eerste op school en ging ze zomer en winter zelden vóór 2100 uur naar huis. Werk en administratie waren altijd tot in de puntjes verzorgd. Helaas was Rita aanvankelijk contactueel wat minder sterk, waardoor de samenwerking met de ouders minder soepel verliep. Dit veranderde na een ouderavond radicaal en de waardering van de ouders groeide met de dag. Voor de collega’s en in het bijzonder voor mij was Rita een zeer loyale collega, die vooral uitblonk door haar inbreng in de voorbereiding en uitvoering van de schoolfeestjes.
Een incidentje in 25 jaar samenwerking wil ik vermelden. Bij een vacature voor adjunct-directeur was Rita’s verwachting en die van haar meeste collega’s, dat zij die functie zou krijgen. De keuze van het bestuur viel op een andere collega, waarmee ik het eens was. Na vertrek van de hoge heren zou ik e.e.a. nog eens toelichten. Bij deze gelegenheid laaiden de emoties hoog op, waarbij op een gegeven moment Rita de vergaderruimte huilend verliet, richting haar klas met de verwensing aan mij om om (ander woord) te vallen, daarbij haar collega’s met stomheid geslagen achterlatend. Dan een korte mededeling van de directeur: “Wie jarenlang zo plichtsbewust en professioneel werkt, zoveel verdiensten voor de school heeft en steeds zo collegiaal is, mag één keer haar directeur verwensen”. Stilte, volgende mededeling. “In mijn kamer gaan we over 10 minuten verder met de vergadering over de voorbereiding van het schoolkamp”. Iedereen zit klaar voor de vergadering. De deur gaat open en Rita komt naar binnen. Neemt plaats op de lege stoel. Haar inbreng in de vergadering is, zoals altijd, buitengewoon. Dat was Rita. Uitstekend samengewerkt, de laatste tien jaar als adjunct-directeur.
Rita, een collega, die elke teleurstelling overwon door nog harder te werken, nog beter te zijn. Haar ziekte en overlijden, enkele jaren na mijn pensionering, was voor mij een enorme schok. Rita, een kanjer. Ik zal haar nooit vergeten.

Ria Timmer, later Pütz-Timmer
Ria was onderwijzeres in Seedorf, vanwaar ze overplaatsing vroeg naar Tetelrath. Niet voor niets, want in de buurt van Mðnchengladbach woonde haar Duitse vriend, die ze tijdens een vakantie had leren kennen. Ria was onderwijzeres in groep 5-6 en binnen en buiten de klas stond ze bekend als zeer precies en betrokken bij haar werk en alles wat er op school gebeurde. Niet voor erg lang, want na enkele jaren nam ze afscheid van de Lochtenberg om haar eigen gezin te stichten, hetgeen haar niet belette om nog jaren af en toe een bezoekje te brengen aan haar vroegere collega’s. Ria Pütz woont in de buurt van Düsseldorf.

Anita Hartman
Als echtgenote van de militaire sportleraar Ed Hartman kwam Anita naar Rheindahlen. Via een tijdelijke baan als invalster kwam ze na een tijdje in vaste dienst aan de Lochtenberg. Anita had altijd goede zin, die ze makkelijk overdroeg op de leerlingen, collega’s en ouders. Heel populair bij alle kinderen was zij vooral, samen met haar man, de grote animator tijdens vele schoolkampen op de Spar in Haelen en de kampeerboerderij in Swalmen, waar ze er o.a. voor zorgde dat leerlingen en collega’s minstens één keer een nat pak haalden in het riviertje van die naam, dat door het kamp stroomde.
Na afloop van de dienstperiode van Ed heeft Anita nog een aantal jaren in een plezierboot rondgezworven op de Nederlandse binnenwateren, waarbij Ed de toeristen allerlei watersporten bijbracht en Anita de gasten culinair verwende. Helaas is ergens hun huwelijksboot gestrand en is het onafscheidelijke paar uit elkaar gegaan. Intussen is Anita in een nieuwe boot gestapt en woont ze met haar man en twee kinderen in Friesland, waar ze ook weer als onderwijzeres werkt.

Aggie Vaessen
Ook Aggie kwam “door de zijdeur” onze school binnen, toen haar echtgenoot als burger bij Nato in Rheindahlen kwam werken en zij in Wegberg gingen wonen. Via allerlei vrijwilligerswerk op de Lochtenberg werd Aggie al gauw de vaste invalster en later vaste leerkracht. Op weg naar de school, die intussen verhuisd was naar Rickelrath, nam ze haar drie kinderen Victor, Stephanie en Tatjana mee. Zeer actief als onderwijzeres, was Aggie ook buiten de klas van alle markten thuis. Al gauw richtte ze een blokfluit-club op. Maar het meest in de herinnering van oud-leerlingen zal het zangkoor zijn, dat onder haar leiding internationale faam kreeg met optredens op kerstmarkten in vele Duitse plaatsjes en op het grote kerstconcert in HQ Rheindahlen. Na Rheindahlen heeft het gezin Vaessen enkele jaren in Antwerpen gewoond, waar Aggie haar kunstzinnige talent verder ontwikkelde.Nu woont zij, inmiddels oma, met haar echtgenoot Jean in Maastricht, waar ze een atelier bezit en lessen in schilderkunst geeft.

Margo Bongaerts
kwam direct van de lerarenopleiding parttime lesgeven aan onze school, afwisselend als groepsleerkracht en remedial teacher. Nu is ze in dit vak - hoewel nog steeds jong – al lang een oude rot. In de tussentijd heeft ze ook nog tijd gevonden om haar gezin uit te breiden met drie zoons, die haar inmiddels qua lengte al lang hebben ingehaald.
Heel wat leerlingen hebben voor kortere of langere tijd dagelijks een bezoekje gebracht aan het kamertje aan het einde van de gang in de school van Rickelrath, waar ze noodzakelijke individuele hulp kregen.Nog steeds herinner ik mij de omvangrijke en secure verslaglegging, die Margo van elke aan haar zorgen toevertrouwde leerling maakte. Voortdurende bijscholing in haar vak bracht Margo zelf ook naar een hoger taakniveau en tot de functie van adjunct-directeur.

Lisette Pennings
“Sluitstuk” van de vrouwen tijdens mijn 36-jarig directeurschap aan de Lochtenberg was de komst van Lisette Pennings, die in 1990 Ria Gasper opvolgde als onderwijzeres. De juf begon na de zomervakantie als tijdelijke leerkracht in groep 1 en 2. Nog een Pennings. Dat was even wennen en even uitleggen. Het viel wel mee. De sympathieke Lisette viel direct op door haar inzet en bekwaamheid. Maar het waren vooral de kinderen en hun ouders, die via de medezeggenschapsraad de druk zo sterk opvoerden om deze lieve juf voor hun school te behouden, dat zelfs de directeur verrast werd door de snelle vaste benoeming van Lisette door het schoolbestuur.
Helaas kreeg juffrouw Lisette na drie jaar grote problemen met haar gezondheid, waardoor ze haar baan voorgoed moest opgeven. Samen met haar echtgenoot, haar twee kinderen en met de steun van haar ouders managet Lisette het leven, dat anders is geworden dan ze zich als enthousiaste jonge onderwijzeres had voorgesteld. Toch is zij op dagen dat het haar beter gaat, nog steeds de vrouw, die nog niets van haar belangstelling voor het beroep waar ze zo van hield, verloren heeft en zich na jaren nog heel veel van “haar” leerlingen van de Lochtenberg en hun ouders herinnert.

Tot slot. Natuurlijk waren er niet alleen vrouwen als leerkracht in Rheindahlen, Tetelrath en Rickelrath. Maar de mannelijke collega’s zullen het mij niet kwalijk nemen, dat mijn gevoelens, sympathie en herinneringen nog steeds naar de dames uitgaan, die met al hun goede eigenschappen als onderwijzeres er voor gezorgd hebben, dat nog veel mannen en vrouwen in Nederland met plezier zullen terugdenken aan hun Lochtenberg-tijd.